IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Ukraińcy i ich sąsiedzi na przestrzeni wieków: polityka,, gospodarka, religia, kultura i życie codzienne" - Przemyśl 15-17 września 2023 r.

Program konferencji – 16 września 2023 r. (sobota)

Sekcja 1 (Dom Ukraiński, Sala Teatralna): AKCJA „Wisła”

Prowadzący: prof. dr hab. Bohdan Halczak
9.00-9.15 – prof. dr hab. Jarosław Syrnyk (Uniwersytet Wrocławski – Polska), Akcja „Wisła”: o czym jeszcze nie wiemy i o co nawet nie pytamy?
9.20-9.35 – prof. dr hab. Jan Pisuliński (Uniwersytet Rzeszowski - Polska), Wojskowy aspekt Akcji „Wisła”
9.40-9.55 – prof. dr hab. Roman Drozd (Uniwersytet Pomorski w Słupsku - Polska), Wysiedleńczy aspekt Akcji „Wisła”
10.00-10.15 – prof. dr hab. Bohdan Halczak (Uniwersytet Zielonogórski - Polska), Polskie prawo w 1947 r. wobec Akcji „Wisła”
10.20-10.35 – dr Dawid Michalski (Uniwersytet Gdański - Polska) Prawo międzynarodowe a Akcja „Wisła”
10.40-10.55 – dr Krzysztof Persak (Instytut Studiów Politycznych PAN - Polska) Klasyfikacja prawna Akcji „Wisła”
11.15-11.35 – przerwa na kawę


11.40–11.55 – prof. dr hab. Igor Hałagida (Uniwersytet Gdański - Polska), Ekonomiczne aspekty Akcji „Wisła”
12.00-12.15 – prof. dr hab. Marek Melnyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski – Polska), Etyczne aspekty Akcji „Wisła”
12.20-12.35 – dr hab. Roman Wysocki, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – Polska), Represyjny aspekt Akcji „Wisła”
12.55-13.10 – dr Grzegorz Kuprianowicz (Podlaski Instytut Naukowy - Підляський науковий інститут - Polska), Reakcja Cerkwi Prawosławnej na Akcję "Wisła"
13.15-13.30 – dr Olga Kich Masłej (Uniwersytet Jagielloński - Polska), Sytuacja ukraińskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce po Akcji „Wisła”
13.35-13.55 – mgr Alina Bacic (Uniwersytet Pomorski w Słupsku - Polska), Charakterystyka sotni UPA „Udarnyk – 3” pod dowództwem Wasyla Szyszkańca ps. „Bir”
14.00-14.15 – dr Halyna Shcherba (Lwowski Uniwersytet Państwowy im. I. Franki – Ukraina), Ukraińsko-polskie przesiedlenia w latach 1944-1948 w aspekcie socjologicznym
14.20-14.35 – dr hab. Tetiana Kołodyńska (Katolicki Uniwersytet Lubelski - Polska), Ukraińskie Nadsanie – historia i współczesność
14.35-15.00 Dyskusja plenarna

Sekcja 2 (Dom Ukraiński, Pokarpacka - Biblioteka): WOJNA ROSYJSKO-UKRAIŃSKA 2014-2023


Prowadzący: dr hab. Robert Kuśnierz, prof. UP
9.00-9.15 – dr hab. Robert Kuśnierz, prof. UP (Uniwersytet Pomorski w Słupsku - Polska), Rosyjskie antypolskie manipulacje historią po inwazji na Ukrainę w 2022 r.
9.20-9.35 – prof. dr hab. Jarosław Moklak (Uniwersytet Jagielloński - Polska), Nauka w służbie wojny. Kilka pytań w sprawie źródeł do historii Ukrainy i Rosji
9.40-9.55 – prof. dr hab. Alla Atamanenko (Uniwersytet Państwowy „Akademia Ostrowska” - Ukraina): Ukraińscy emigranci w Polsce po wybuchu pełnoskalowej wojny ukraińsko-rosyjskiej: perspektywy dla obu państw
10.00-10.15 – prof. dr hab. Serhiy Adamovych (Przykarpacki Uniwersytet Państwowy im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku – Ukraina), Zniszczenie Mariupola przez wojska rosyjskie w świetle relacji świadków i dostępnych dokumentów.
10.20-10.35 – doc. dr Władysław Strutyński, (Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy im. J. Fed’kowycza – Ukraina), Postawy grup narodowościowych regionu czerniowieckiego wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej: deklaracje i realna działalność
10.40-10.55 – dr inż. Hanna Hrehorowicz-Gaber (Politechnika Krakowska - Polska), Współpraca polsko-ukraińska przeciwko działaniom wojennym w pracach dydaktycznych uczelni technicznych
11.00-11.35 – przerwa na kawę
11.40–11.55 – dr Natalia Petrova (Odeski Uniwersytet Państwowy im. I. I. Miecznikowa - Ukraina); Anastasiia Streltsova-Nikolenko (Związek Polaków w Ukrainie Oddział im. A. Mickiewicza w Odessie –Ukraina), Polacy w Siłach Zbrojnych Ukrainy podczas wojny rosyjsko ukraińskiej. Problem dualizmu identyfikacji etnicznych
12.00-12.15 – prof. dr hab. Yuriy Makar (Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy im. Jurija Fed’kowycza – Ukraina) „Specjalna operacja wojskowa” Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie: przyczyny i charakter
12.20-12.35 – doc. dr hab. Vitaliy Makar (Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy im. Jurija Fed’kowycza – Ukraina): Zjawisko uchodźstwa z Ukrainy na skutek pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej
12.40-15.00 – dyskusja plenarna


Sekcja 3 (Dom Ukraiński, Świetlica): RELACJE POLSKO-UKRAIŃSKIE


Prowadząca: prof. dr hab. Olha Morozova
9.00-9.15 – prof. dr hab. Tadeusz Srogosz (Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie - Polska): Rzeź humańska w 1768 roku w historiografii polskiej i ukraińskiej
9.20-9.35 – prof. dr hab. Olha Kovalevska (Narodowa Akademia Nauk Ukrainy, Instytut Historii Ukrainy) Dzieje rodu Platerów w kontekście badań naukowców z Łotwy, Polski i Ukrainy
9.40-9.55 – prof. dr hab. Olha Morozova (Uniwersytet Państwowy im. B. Chmielnickiego w Czerkasach – Ukraina) Wiera Giedroyć (1870-1932) – przedstawicielka znamienitego litewskiego rodu książęcego
10.00.-10.15 – dr Olena Syniavska (Odeski Uniwersytet Państwowy im. I. I. Miecznikowa - Ukraina) Rola Kroniki Jana Długosza w badaniach historiograficznych nad dziejami Odessy
10.20-10.35 – dr Marianna Movna (Lwowska Naukowa Biblioteka Państwowa im. W. Stefanyka – Ukraina) Życie mieszkańców Przemyśla na przełomie XIX i XX stulecia w świetle polskich i ukraińskich przewodników turystycznych
10.40-10.55 – doc. dr Nataliia Mysak (Narodowa Akademia Nauk Ukrainy, Instytut Ukrainoznawstwa im. I. Krypiakewycza – Ukraina) Imperium vs naród. Wpływ wychowania obywatelskiego i narodowego na formowanie tożsamości narodowej młodzieży galicyjskiej na przełomie XIX i XX stulecia
11.00-11.15 – dr Renata Wiaderna-Kuśnierz (Uniwersytet Pomorski w Słupsku - Polska) Reforma prawa wyborczego do austriackiej Rady Państwa przełomu XIX i XX wieku w przemówieniach Leona hr. Pińskiego
11.15-11.35 Przerwa na kawę
Polacy i Ukraińcy w USRS
Prowadzący: prof. dr hab. Evhen Sinkevych
11.40-11.55 – prof. dr hab. Evhen Sinkevych (Uniwersytet Państwowy im. B. Chmielnickiego w Czerkasach – Ukraina) Polska mniejszość narodowa w USRR w okresie polityki „ukorzenienia” (1921-1929)
12.00-12.15 – prof. dr hab. Volodymyr Serhiychuk (Kijowski Uniwersytet Państwowy im. T. Szewczenki – Ukraina) Polskie ofiary Hołodomoru w Ukrainie w latach 1932-1933
12.20-12.35 – dr Natalia Petrova (Odeski Uniwersytet Państwowy im. I. I. Miecznikowa - Ukraina); Anastasiia Streltsova-Nikolenko (Związek Polaków w Ukrainie Oddział im. A. Mickiewicza w Odessie - Ukraina) Represje polityczne władzy radzieckiej przeciwko Polakom w Odessie – operacja NKWD Rozkaz Nr 00485
12.40-12.55 – dr Piotr Olechowski(Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego/Instytut Strat Wojennych im. J. Karskiego w Warszawie - Polska) Ukraińcy jako świadkowie w śledztwach kryminalnych przeciwko Polakom w ramach „Operacji Polskiej” 1937-1938 na terenie centralnych obwodów USRR
13.00-13.15 – mgr Przemysław Mirosław Pazder (Uniwersytet Pomorski w Słupsku) Polska historiografia Hołodomoru 1932-1933
Polacy i Ukraińcy w II Rzeczypospolitej
Prowadzący: prof. dr hab. Mykoła Kucherepa
13.20-13.35 – prof. dr hab. Mykola Kucherepa (Wołyński Uniwersytet Państwowy im. Ł. Ukrainki – Ukraina) Walka o ukrainizację Cerkwi Prawosławnej na Wołyniu w latach 1921-1939
13.40-13.55 – Inna Neroda (Wołyński Uniwersytet Państwowy im. Ł. Ukrainki – Ukraina) Parcelacja majątków Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce w latach 1920-1930
14.00-14.15 – dr Witold Bobryk (Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy – Polska) Na pograniczu trzech województw. Ludność greckokatolicka i prawosławna na terenie powiatów: hrubieszowskiego, sokalskiego i włodzimierskiego w świetle spisu powszechnego z 1921 roku
14.20-14.35 – dr Sofiia Stepaniuk (Wołyński Uniwersytet Państwowy im. Ł. Ukrainki – Ukraina) Wołyński Teatr Ukraiński Mykoły Pewnoho (1928-1939)
14.40-15.00 – dyskusja plenarna


Sekcja 4 (Dom Ukraiński, Pokarpacka – Sala Kolumnowa) RELACJE UKRAIŃCÓW Z INNYMI NARODAMI


Relacje ukraińsko-rosyjskie
Prowadzący: prof. dr hab. Oleksandr Dobrzhanskiy
9.00-9.15 – dr hab. Viktoria Voloshenko (Państwowy Uniwersytet Transportu w Kijowie - Ukraina/Uniwersytet Gdański - Polska) Nauczanie chłopów czytania w języku ukraińskim: strategie ukraińskich intelektualistów wobec polityki cenzorskiej Rosji carskiej w latach 1876-1905
Relacje ukraińsko-polsko-niemiecko-żydowskie
Prowadzący: prof. dr hab. Oleksandr Dobrzhanskiy
9.20-9.35 – dr hab. Halyna Bodnar (Lwowski Uniwersytet Państwowy im. I. Franki – Ukraina) Obraz Holokaustu we Lwowie w dokumentacji Lwowskiej Rady Miejskiej w latach 1944-1945
Relacje ukraińsko-słowacko-czeskie
Prowadzący: prof. dr hab. Oleksandr Dobrzhanskiy
9.40-9.55 – prof. dr hab. Jan Rychlik (Zakład Historii Wydziału Pedagogicznego Technicznego Uniwersytetu w Libercu; Zakład Historii Czech Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola w Pradze – Czechy), Przyłączenie Rusi Zakarpackiej do Republiki Czechosłowackiej (1918-1920)
10.00-10.15 – dr Vlastimil Ondrák (Zakład Historii Czech Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola w Pradze – Czechy), Czechosłowacki wywiad i kontrwywiad wojskowy w akcjach przeciw ukraińskiemu podziemiu w latach 1945-1946
Relacje ukraińsko-rumuńsko-mołdawsko-węgierskie
Prowadzący: prof. dr hab. Oleksandr Dobrzhanskiy
10.20-10.35 – prof. dr hab. Oleksandr Dobrzhanskiy (Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy im. J. Fed’kowycza – Ukraina) Lider rumuńskich demokratów Aurel Onciul i jego relacje z przedstawicielami ukraińskiego ruchu narodowego na Bukowinie na początku XX w.
10.40-10.55 – prof. dr hab. Lilla Tsyganenko (Izmailski Państwowy Uniwersytet Humanistyczny – Ukraina) Radziecka polityka „ukierunkowanej migracji” w południowej Besarabii i zmiany w etnicznej strukturze ludności regionu w latach 1944-1953
11.00-11.35 – przerwa na kawę
11.40-11.55 – dr hab. Uliana Movna (Narodowa Akademia Nauk Ukrainy, Instytut Ludoznawstwa – Ukraina) Rola woskowej świecy w obrzędowościach pogrzebowych w północnej Mołdawii
12.00-12.15 – dr Volodymyr Pipash (Przewodniczący Zakarpackiego Oddziału Ogólnoukraińskiego Towarzystwa „Proswita” im. T. Szewczenki -Ukraina) Kształtowanie się tożsamości słowiańsko-rusko-ukraińskiej na Zakarpaciu od VI do XXI stulecia


Sekcja 5 (Dom Ukraiński, Pokarpacka – Sala Kolumnowa) RELACJE MIĘDZYKULTUROWE


Prowadząca: dr Olga Gaidai
12.20-12.35 – dr Olga Gaidai (Uniwersytet Warszawski / Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Polska),Warunki bytowe i higiena na Prawobrzeżnej Ukrainie w świetle poglądów epidemiologicznych doktora Karola Heintza
12.40-12.55 – Anton Huz (Uniwersytet Gdański - Polska) Powstanie katolickiej kaplicy w Sumach (przełom XIX i XX w.) – aspekt prawny i finansowo-administracyjny
13.00-13.15 – dr Olga Gold (Université d'Aix-Marseille – Francja) Sekularyzacja w państwie wielowyznaniowym: analiza porównawcza w Ukrainie i we Francji
13.20-13.35 - mgr inż. Alicja Hrehorowicz Nowak (Politechnika Krakowska) Kryteria atrakcyjności przestrzeni miejskiej na wybranych przykładach
13.50-14.05 - dr inż. Jakub Błachut (Politechnika Krakowska) Wybrane przykłady przestrzeni publicznej w aglomeracjach miejskich w Polsce i Ukrainie

Wydarzenie specjalne:

 

17.00. Wręczenie medali Ukraińskiego Towarzystwa Historycznego w Polsce „Сторож пам’яті” oraz wieczór autorski - spotkanie z prof. dr. hab. Igorem Hałagidą (Uniwersytet Gdański), autorem licznych monografii poświęconych relacjom ukraińsko-polskim w XX stuleciu. Temat spotkania: "Pamiętać o każdym człowieku..." Ukraińskie straty osobowe konfliktu polsko-ukraińskiego 1939-1947 (w granicach Polski powojennej) (Dom Ukraiński, Sala Teatralna).